Een klassiek voorbeeld van een goed paard tegen een slechte loper
Laatst aangepast op .
In de stelling in diagram (1) heeft zwart een typische slechte loper. Hij is ingesloten door zijn eigen pionnen, en zelfs als hij via e8 er uit zou lopen heeft hij geen doelwitten. Het witte paard heeft echter veel potentie en zou fantastisch staan op d4. Het oordeel van deze stelling is duidelijk: het paard is veel beter dan de loper.
Het is echter nog niet een directe winst voor wit. Hij moet er wel nog wat voor doen. Wit gaat proberen gebruik te maken van het principe van twee zwaktes. Meestal kan een enkele zwakte wel verdedigd worden, maar wanneer zwart twee of meer zwaktes heeft kan hij deze niet beide verdedigen. Vaak gebruikt wit zetdwang om zwart te dwingen de verdediging van een van zijn zwaktes op te geven.
(1) Het paard is veel sterker dan de loper!
De taak is dus aan wit om meer zwaktes uit te lokken, zodat hij het principe van twee zwaktes toe kan passen. Hij doet dit door eerst de koning naar c5 te spelen, en te dreigen via de donkere velden te infiltreren om a6 of e6 aan te vallen. Als de zwarte koning probeert op de koningsvleugel actief te worden houden het paard en de pionnen hem weg.
1.Kf2 Ke7 ( 1...Kf7 zwart probeert de koning naar f5 te brengen 2.Ke2! Kg6 3.Pe3! Kg5 4.g3!) 2.Ke3 Kd8 3.Kd4 Kc7 4.Kc5
(2) Nu is de witte koning ook actiever dan de zwarte.
Wit bereikt zijn eerste doel: zijn koning is actiever dan die van zwart. De zwarte koning staat nu vast op c7, waar hij de witte koning verhindert van infiltratie.
Nu moet wit de volgende stap ondernemen. En dat is op de koningsvleugel. Wit gaat met zijn paard ook hier een zwakte in de pionstelling uitlokken.
4...Lc8 5.Pb4 Lb7 6.g3! Lc8 7.Pd3 Ld7 8.Pf4! g6 9.Ph3! h6 10.Pf4 g5 11.Ph5 Le8 12.Pf6 Lf7 ( 12...Ld7?? 13.Pxd7 Kxd7 14.Kb6 ) 13.Pg4! h5 14.Pe3 Lg6 15.h4! gxh4 ( 15..g4 16.Pg2 Le8 17.Pf4 Lf7 18.b4 met zetdwang ) 16.gxh4
(3) Nu moet alleen nog het paard naar f4 en zwart zal bezwijken onder zetdwang.
Met deze paardmanoeuvre lokt wit de zwarte pionnen naar voren. Vervolgens fixeert hij ze op lichte velden met 15.h4! Zodoende krijgt zwart een derde zwakte op h5. Tezamen met de dominerende koning en het sterke paard hoeft wit het nu nog alleen maar uit te spelen. Het paard moet naar f4, waar de doelwitten h5 en e6 worden aangevallen. Met het paard op f4 forceert wit een zetdwang en moet zwart de verdediging opgeven. Zwart probeert het paard nog te verhinderen naar f4 te gaan, maar zonder resultaat.
16...Le4 17.Pf1 Lf3 18.Pd2 Le2 19.Pb3! Lg4 20.Pd4 Lh3 21.Pe2 Lf5 22.Pf4! Lg4 23.b4! Met zetdwang 23...Kd7 24.Kb6 Lf3 25.Kxa6 1-0
Het was nog best een lange weg naar de winst, maar wit speelde met een duidelijk plan, en verbeterde zijn stelling stapsgewijs, terwijl zwart alleen maar meer zwaktes kreeg. Uiteindelijk werden de zwaktes door zetdwang fataal.