Voorbeeldpartij met een stuk buitenspel: Winter vs Capablanca
Laatst aangepast op .
Bijna ieder strategieboek met het onderwerp over passieve ingesloten stukken gebruikt de partij Winter tegen Capablanca als voorbeeld. Geen enkele reden dus om hier niet dezelfde partij te tonen. Het is een mooi zuiver voorbeeld van hoe Capablanca in een geforceerde reeks de loper van zijn tegenstander voor de rest van de partij uit het spel haalt.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 Pf6 4. Lb5 Lb4 5. O-O O-O 6. Lxc6 dxc6 7. d3 Ld6 8. Lg5 h6 9. Lh4 c5 10. Pd5 g5
(1) Kan wit offeren op g5?
g5 is een tricky zet. Zwart moet uitkijken voor de offers Lxg5 en Pxg5. In dit geval werken ze geen van beide (reken dit na!). Daardoor komt wit geforceerd in een moeilijke stelling.
11. Pxg5 Pxd5 12. Pf3 Le7 En wit blijft altijd een stuk achter.
Het alternatief 11. Lg3 is ook niet goed:
11. Lg3 Pxd5 12. exd5 Lg4 13. h3 Lxf3 14. Dxf3 f5 Met goed voordeel voor zwart.
Daarom ging de partij verder als:
11. Pxf6+ Dxf6 12. Lg3 Lg4
(2) Door de penning op f3 kan zwart gunstig afruilen.
Merk op dat alles vanaf 10...g5 geforceerd is. Dit is de stelling die Capablanca voor ogen had.
13. h3 Lxf3 14. Dxf3 Dxf3 15. gxf3 f6
(3) De loper staat nu buitenspel.
Zwart heeft een hoop stukken geruild en plaatst nu zijn pion op f6. Het punt is dat hij inmiddels de loper op g3 compleet heeft uitgeschakeld. Door de dubbelpion op de f-lijn kan wit geen pionbreak forceren en kan wit zijn loper niet meer bij het spel betrekken. Wit zou een pion en veel tempi moeten geven om zijn loper nog vrij te krijgen.
Hoe tof is dit patroon, in de laatste paar jaar is het me al een aantal keer gelukt precies dit patroon toe te passen in soortgelijke stellingen! In het vervolg van de partij maakt Capablanca zijn voordeel duidelijk.
16. Kg2 a5 17. a4 Kf7 18. Th1 Ke6 19. h4 Tfb8 20. hxg5 hxg5 21. b3 c6 22. Ta2 b5 23. Tha1 c4
(4) De zwarte loper komt langzaam tot leven op de damevleugel.
Hoewel in de eerdere stelling zwart zijn loper ook geen held was, (hij keek alleen maar tegen pionnen aan) heeft zwart nu al zijn stukken geactiveerd en breekt de stelling op de damevleugel open.
24. axb5 cxb3 25. cxb3 Txb5 26. Ta4 Txb3 27. d4 Tb5 28. Tc4 Tb4 29. Txc6 Txd4
(5) Wit zijn loper is hopeloos passief en daarom geeft hij op.
Het is een treurig gezicht hoe de witte loper de hele partij buiten spel staat op de koningsvleugel. Wit heeft praktisch een stuk minder en geeft hier op. Het verdubbelen van de f-pion in combinatie met het plaatsen van de pionketen op donkere velden zorgde ervoor dat zwart eenvoudig won.