Schaakstukken die buitenspel staan

Laatst aangepast op .

Het is bij schaken belangrijk dat al je stukken actief mee doen. De basis van strategie is dus ook om elk stuk zo goed mogelijk te maken. Als een stuk inactief, ingebouwd, of ver van de strijd verwijderd is, kan dit dus een serieus probleem zijn. We zeggen dat het stuk buitenspel staat.

stuk buitenspel(1) De loper op c7 staat aangevallen, waar moet hij heen?

in diagram (1) zie je de stelling van Kasparov (met wit) in zijn match tegen de Deep Blue computer in 1996. Kasparov heeft net b6 gespeeld en heeft veel ruimte op de damevleugel. De computer maakt hier een gruwelijke blunder door Lb8?? te spelen. Het resultaat zie je in diagram (2).

stuk buitenspel loper(2) Door de loper op b8 te zetten, komen de loper en de toren niet meer in het spel!

Het is hopelijk duidelijk dat door Lb8, de loper nooit meer terug in het spel komt, doordat de witte pionnen al zijn velden wegnemen. Het is zelfs nog erger, want door de loper kan ook de toren op a8 alleen maar passief toekijken. De computer bleek niet in staat dit goed in te schatten, en Kasparov wist de partij simpel te winnen.

Nou is dit voorbeeld misschien wat simpel, en zullen veel mensen zien dat de loper niet meer van b8 weg kan. Toch worden dit soort fouten gemaakt door mensen die zich hiervan onbewust zijn. Je moet dus altijd nadenken over de mobiliteit en de toekomst van een stuk.

Nu jij je wel bewust bent van dit strategische thema kun je dit ook gaan toepassen in lastigere situaties. Kijk dus naar de voorbeeldpartijen!

Een stuk staat buitenspel in de partij Winter - Capablanca