Tactiek bij schaken

Laatst aangepast op .

Een belangrijk onderdeel van schaken is schaaktactiek. Met een goed tactisch inzicht zie je veel combinaties en kun je deze goed berekenen. Op deze manier kan je met behulp van tactiek vaak stukken winnen, en daardoor vaak ook de partij. Tactiek leer je door tactische patronen te leren kennen, en vervolgens door het oplossen van schaakproblemen.

Wat is tactiek?

Tactiek in het schaken is meestal het winnen van materiaal of het mat zetten van de tegenstander, door middel van een (tactische) combinatie. Een combinatie is een geforceerde manoeuvre van zetten waarbij een of meer stukken samenwerken. Een eenvoudige combinatie kan uit twee zetten bestaan, maar moeilijke combinaties die veel lastiger te vinden zijn kunnen uit veel meer zetten bestaan.

Het belangrijkste bij tactische schaakproblemen blijft echter zoeken naar geforceerde zetten, met als doel stukken winnen of mat zetten. We kunnen drie soorten onderscheiden:

  • Een stuk slaan.
  • Schaak geven.
  • Iets dreigen.

Doordat je tegenstander op dit soort zetten moet reageren, is het makkelijk te voorspellen wat hij gaat doen! Daardoor kan je goed "rekenen" en voorspellen wat de uitkomst van een tactische combinatie gaat zijn.

Hoe kan een beginner de tactieken goed leren?

Elke schaaktactiek wordt hier uitgelegd met voorbeelden, zodat je begrijpt hoe ze werken. Daarna staan er een aantal schaakpuzzeltjes, zodat je de tactiek die je net geleerd hebt kunt oefenen. Op die manier zie je de tactiek in de praktijk, en zal je hem nooit meer vergeten! Om goed te leren schaken moet je de tactische basispatronen voor beginners goed oefenen.

Welke schaak tactieken zijn er?

Er zijn veel tactieken in het schaakspel, die we kunnen indelen in een aantal groepen met hetzelfde patroon. Door deze patronen te leren herkennen en begrijpen kunnen we ze veel toepassen in partijen. Zo kunnen we de basis schaaktactieken als volgt indelen:

Naast deze tactische basispatronen, is het belangrijk om goed te kunnen zien hoe je de vijandige koning mat kan zetten. Daarom is het verstandig om te oefenen met het oplossen van matpatronen. Daarbij kan je simpel beginnen met mat-in-één puzzels. Als die puzzels goed lukken kan je daarna verder met mat in twee oefeningen. Deze zijn gelijk een stukje lastiger, maar wel erg leuk om te doen! Het oplossing van mat in twee puzzels is een belangrijke basisvaardigheid van een goede schaker. Wie op zoek is naar een nog grotere uitdaging kan de schaakpuzzels met mat in drie zetten en zelfs mat in vier zetten gaan maken.

In de bovenstaande matpuzzels heb je gezien dat er best veel manieren zijn om mat te zetten. Er zijn een aantal matbeelden die volgens een vast patroon verlopen, en een naam hebben gekregen naar aanleiding van een beroemde partij of anekdote. Hier vind je die bekende matpatronen om zelf te leren en te beoefenen door het oplossen van de schaakproblemen:

Tactische schaakproblemen trainen

Na het leren van de verschillende tactische themas, is het leuk en leerzaam om je tactische kennis te oefenen en testen door schaakproblemen (puzzels) op te lossen. Daarvoor kan je de tactiek trainer van schaakzone gebruiken. De tactiek trainer geeft je twintig uitdagende schaakpuzzels met verschillende tactische patronen of mataanvallen.