Het uitschakelen van de verdediger bij schaken

Deze tactiek doet precies wat de naam doet vermoeden. Als je een stuk aanvalt en deze staat verdedigd, is er meestal niks aan de hand. Maar door de verdediger uit te schakelen (door de verdediger te slaan of weg te jagen) kan je vervolgens het stuk winnen dat nu niet meer verdedigd staat.

(1) De verdediger wordt uitgeschakeld.

In diagram (1) zie je een voorbeeld. De witte toren valt de loper op d5 aan, maar deze staat verdedigd door het paard op f6. Wit kan deze verdediger uitschakelen door het paard te slaan met de loper op c3. Nadat zwart terug slaat wint wit een stuk door de loper op d5 te pakken, zoals in diagram (2).

(2) Wit wint een loper.

Nu zie je waarom het bij schaken altijd belangrijk is om goed na te denken of je stukken goed en voldoende verdedigd staan. Nu je deze tactiek kent kan je hem gebruiken, maar ook voorkomen dat het jou overkomt! Veel beginners maken vaak nog fouten in het goed verdedigen van hun stukken, en missen dus ook deze tactiek.

Oefeningen met uitschakelen verdediger.

Hieronder staan een aantal oefeningen met als tactisch thema uitschakelen verdediger. Probeer ze op te lossen en check dan onderaan de pagina of je ze goed had.

Oefening 1 en 2. Wit aan zet.

Oefening 3 en 4. Wit aan zet.

Oplossingen

1. Oefening 1: Tf7 forceert de koning terug, zodat hij de verdediging van de toren op c6 los moet laten.
2. Oefening 2: Wit dreigt Pe7+ met een dubbele aanval op de dame en koning. Het veld e7 wordt echter verdedigd door het paard op c6. De goede zet is dus 1. Lxc6 Lxc6 2. Pe7+
3. Oefening 3: 1. Pxf6+ is met schaak. Zwart moet terug slaan: Txf6 (of gxf6). Nu is de toren onverdedigd: 2. Txd8+
4. Oefening 4: Txc6+ Kxc6 Txa5 Merk op dat als je de verdediger uit kan schakelen met schaak, dat dit erg dwingend is: De tegenstander moet terug slaan om het schaak op te heffen.